Oorlogsherineringen

Oorlogsherineringen - War memories

In 2013, when my father, Folkert Menger (aka Fokke), was 80 years old, he shared some of his memories of World War II with a reporter for a local monthly magazine in the Frisian village where he lived. His recollections were published over four issues of the magazine. The content below is an english translation created using Google Translate without editorial review. Some of the translation may be incorrect. An extract from the source is below
Links and images within the text are references I thought would help with context (events, locations, et al.)

Fokke Menger

Issue 7

Andries Menger, Fokke’s father, worked as a clerk at the notary’s office in Oldeberkoop. When he lost his job due to the crisis that was also present at the time, Andries offered his services in an advertisement in a national notarial magazine and that is how he ended up in The Hague in 1931. He married a year later and Fokke was born in 1933. After his studies and a few years of work, Fokke emigrated to America at the age of 25. When he briefly returned to the Netherlands in 1964 for his brother’s wedding, he met a niece of his brand new sister-in-law. Two months later he had married her. He lived in America until 1995. Nowadays he lives with his cousin in Appelscha. At the request of his two sons, he has written down his memories of the war. We can take advantage of that in this section. In this episode, Fokke describes the deteriorating living conditions, particularly in the major cities in the west of the country, eventually culminating in the Winter of War of 1944-1945. These hardships were the reason for his parents to house Fokke in Oldeberkoop from the beginning of 1945 until a few months after the war. More on this in the coming months.

During the course of the war, daily life in The Hague did not get any better, according to Fokke: “Let that be clear. There was less and less food available. In fact, the situation was getting worse every day. There were coupons for everything, for clothes, for shoes, for wood to heat the house, but also for food. There were soup kitchens, but the quality of the food was substandard and sometimes there was no supply at all. This led many to fetch food from farmers in the countryside, by bicycle, sometimes with a trailer. They took their earthly possessions with them in order to negotiate with the peasants. That could really be anything, such as silverware and expensive linen, all for sometimes a small amount of potatoes. If they were unlucky, they were stopped at the border of the city by German soldiers who unscrupulously confiscated all the food. Resulting in loss of valuables and no food.”

The Menger family was somewhat privileged. Fokke says that their family from Oldeberkoop sometimes lent a helping hand: “They often sent us distribution coupons that they didn’t need. And every now and then a package with food from Friesland arrived. The postman who delivered the packages also brought along, to prevent him from holding back such a package. That was a good deal, also for him. After all, pushing it back would mean that those valuable packages would no longer arrive and then the postman would have nothing more.” It was getting colder in the house. Fokke remembers that well: “There was not enough wood available to heat the houses. Coffee pots were converted into stoves. Then we sat down with the whole family. It was really blown away. We actually needed wood chips, but where do you get them? In desperation, intermediate doors and window frames were sacrificed. Soon the trees in the street where we lived were looked at. Cutting down those trees was of course not allowed. Yet it happened, in the middle of the night, because necessity knows no law. The neighbors worked together in unison. One of the trees was dragged down the narrow passageway to our small backyard and sawed into pieces. Everyone who participated in this illegal operation received an equal share of the proceeds.”

Issue 8

Fokke Menger lived in The Hague, but as a child, even though it was wartime, he regularly went on holiday to his family in Oldeberkoop: “At the beginning of the war it was still possible to travel to Friesland by train. the German officers were in the first class and the German soldiers in the second. The third class was reserved for the Dutch, they sat there like herrings in a barrel. It was often quite a job to get in. We pushed our suitcases through the windows and then squeezed ourselves through the open doors in. Unfortunately, this was not always successful, after which we sometimes had to wait hours for the next train?. One event has always stayed with Fokke: “We were waiting on a platform. A moving train passed by. A German officer was hanging out of the window with a large cigar in his mouth. A man ran past and pulled the cigar out of the mouth of the officer. You could read the bewilderment on the officer’s face. All the people on the platform were doubled over with laughter”.
It was always a question of how much time the journey would take. It often happened that the train had to stop suddenly because of the threat of bombing by British fighter planes. But eventually they reached Wolvega station by themselves. There they were sometimes picked up by a car from the Kromkamp garage, but it also happened that the family was ready with bicycles. According to Fokke, it was a good place to be in Oldeberkoop: “Every time I loved spending the holidays on my grandfather’s farm and playing with my cousin Romkje and my cousin Klaas. We were of the same age and could get along well. The inevitable return to The Hague often made me melancholy”. On one of these unforgettable holidays for Fokke, Fokke received a bicycle on his birthday: “I can’t remember why this bicycle had to be bought in Oldeberkoop. It may well be that they were no longer available in The Hague. But maybe my parents also felt that the quality of the bicycles in their native village was better than in their hometown.It doesn’t matter either, I got one and of course the bicycle was bought in the local bicycle shop with wooden blocks on the pedals. This is how the bicycle was made life-resistant. When you got taller, a smaller block came and eventually the block was removed. The method to ensure that the means of transport could last for a long time. Back in The Hague, I this bike has been a lot of fun for a long time”.
The living conditions in The Hague were not getting any better and at the end of 1944 Fokke’s parents made a decision: “They told me that they thought it would be a good idea to house me with my family in Oldeberkoop for a longer period. The prospect of a long holiday appealed to me, but it must have been quite a step for my parents. So long without their eldest son. It was a comfort to them that I would be in good hands and my three-year-old brother just stayed in The Hague. Furthermore, they could continue to use my food stamps and that gave them a little more breathing space”. In early 1945 it was no longer so easy to travel to Oldeberkoop. Travel bans to the north of the Netherlands had been imposed and checks were carried out in various places. In short, his trip to Oldeberkoop was illegal and therefore exciting. More on this next month.

Issue 9

As indicated last month, living conditions in The Hague have not improved. Around the turn of the year in 1945, Fokke’s parents decided to place him with his family in Oldeberkoop for a longer period of time. Fokke can still remember that moment well: “They only told me just in advance, probably to minimize the risk of leakage. Logical, because it would have been impossible for me at that age not to tell my friends about about this upcoming adventure. Later my mother told me that the decision to let me go had been very difficult. After all, it was only a question of whether we would ever see each other again. It was extra annoying that I later learned that when I left didn’t even wave at the end of the street.”
In early 1945 it was no longer so easy to travel to Oldeberkoop. Travel bans had been imposed to the north of the Netherlands and checks were carried out in various places. In short, the trip to Oldeberkoop was illegal and therefore exciting. Fokke reports: “I didn’t have to make the trip alone. Acquaintances of ours had a daughter my age. Jopie would also be placed with relatives of ours. Together with her father we cycled to Zoetermeer, where we were met by the man who would take us to Friesland in a truck. When he realized that the bicycles also had to come along, I saw that he was not very happy about that. We explained to him that we needed the bicycles on arrival in Wolvega to to Oldeberkoop. Then he agreed. Canvas was stretched over the truck, loaded with empty crates, to hide us from view. It was very cold and there was snow. With a few blankets we tried to cover ourselves during the long trip in the middle of the night to keep warm and go to sleep. I don’t remember bringing anything to eat. Around 5:00 a.m. we made a sanitary stop in the open air. I remember well, when I saw the snow turn yellow”.
In the meantime we approached the checkpoint of the Germans, set up at a crossing of the river IJssel near Zwolle. The tension rose and Fokke tells what instructions they received from the driver: “I just want to point out that empty crates don’t talk, so keep your mouth shut!” We reached the checkpoint and the driver had to stop. We held our breath. We heard that the Germans were all asking questions about the cargo and we were very afraid that they would look under the canvas. Luckily that didn’t happen. We breathed a sigh of relief when we got permission to continue.”
The truck reached Wolvega without any problems. Of course we thanked our driver and got on the bike to Oldeberkoop. Unexpectedly, another perilous moment ensued. Fokke about this: “We were stopped by German soldiers. They wanted to know who we were and where we were going. Jopie’s father explained that he had two children with him, who suffered from homesickness and wanted to return to their parents The Germans accepted this explanation and to our relief we were allowed to drive on.An hour later I was warmly welcomed by my uncle Jan and my aunt Anna.

Issue 10

After the exciting nightly journey from The Hague to Oldeberkoop described last month, Fokke was lovingly received by his uncle Jan and aunt Anna: “Suddenly there was milk and bread in front of me. How wonderful! I barely recognized it after all the junk food I lately had to eat in the west of the country. I was immediately informed that they would treat me as their own child. It all felt like a warm shower.
Wooden shoes were fitted to me by the local clog maker. It was an experience in itself to have to walk in clogs, especially when there was snow. Then balls would form under the wood, which I could not get rid of. But in the end everything went well.
I quickly picked up the Stellingwerfs that was spoken in the schoolyard. We played a lot of tag games there. I remember there were three different groups in one class. I liked school, but my impression was that the level of education was lower than in the city. Football was a nice pastime outside of school, but you could also regularly find me at Gerrit Akkerman’s farm. The servant Lolke Welles taught me all songs”.
Sometimes the children only had a few days off because evacuees had arrived to be examined. These were families with children from the south of the country who were temporarily housed with host families in the north, also in Oldeberkoop, because of the fighting that was raging there. Those kids were still in school. Fokke tells about an air raid by the English: “The Germans had parked a truck in the center of the village. It was assumed that there would be no bombing. The accompanying trailer was too large to park in the center. In the end, it was decided to hide the trailer under some trees on the west side of the village. However, the hiding place was discovered anyway and the trailer was shot to pieces by the English, causing great havoc. Another shelling has an even greater impact on me Once I was walking home through the meadows when an English pilot started shooting at a target unknown to me. I immediately fell to the ground. The bullets smashed into the ground all around me. Fortunately, it ended well , but I was terrified.”
Fokke can still remember the liberation very well: “It was April 12, 1945. We suddenly heard unusual noises. We looked out of the windows and all saw military vehicles. Soon everyone realized it. It was the Allies. All the children stormed out. We saw that they were all Canadians. Oldeberkoopers gathered from all nooks and crannies and a big party ensued. The local entrepreneur Jente Baas played his accordion. Everyone followed him and we sang together the songs he had started. popular Dutch songs. There was also dancing and everyone shouted for joy. The Canadians settled on the Bult and the tanks were parked at Vredewoud. We soon got used to the presence of the liberators. We went to them regularly, because they handed out sweets and cigarettes. Occasionally we were allowed to ride with them when they went on patrol. That was not without danger, because the Germans were defeated, but not all gone yet”.
One morning when Fokke was fishing in the Linde, his cousin Klaas came to fetch him. He called from afar: “Come, come, your parents and your brother are here”. Fokke quickly gathered his things and ran to his uncle and aunt’s house. For Fokke this was an unforgettable experience: “I see my younger brother still in front of me in his light green coat and hat. And how thin they were! How fat they must have thought me. My mother and little brother stayed in Oldeberkoop all summer. My father went to The Hague earlier, because after all, there had to be bread on the table. Finally we also went back to the big city. That took a lot of getting used to at first. My stay in Oldeberkoop made me feel like a country boy”.

---

Dutch version

Andries Menger, de vader van Fokke, werkte als klerk op het notariskantoor in Oldeberkoop. Toen hij door de ook toen aanwezige crisis zijn baan verloor, bood Andries in een advertentie in een landelijk notarieel vakblad zijn diensten aan en zo kwam hij in 1931 in Den Haag terecht. Hij trouwde een jaar later en in 1933 werd Fokke geboren. Na zijn studie en een paar jaar werken emigreerde Fokke op 25-jarige leeftijd naar Amerika. Toe hij in 1964 even terug was in Nederland voor de bruiloft van zijn broer, maak- te hij kennis met een nichtje van zijn kersverse schoonzus. Twee maanden later was hij met haar getrouwd. Hij heeft in Amerika gewoond tot 1995. Tegenwoordig woont hij samen met zijn nicht in Appelscha. Op verzoek van zijn beide zonen heeft hij zijn herinneringen aan de oorlog opgeschreven. Daar kunnen wij in deze rubriek van profiteren. In deze aflevering omschrijft Fokke de steeds slechter wordende leefomstan- digheden in met name de grote steden in het westen van het land, uiteindelijk uitmondend in de Oorlogswinter van 1944-1945. Voor zijn ou- ders waren deze ontberingen de reden om Fokke begin 1945 tot enkele maanden na de oorlog on- der te brengen in Oldeberkoop. Hierover de ko- mende maanden meer. In de loop van de oorlog werd het dagelijks leven in Den Haag er volgens Fokke niet beter op: “Laat dat duidelijk zijn. Er was steeds minder voedsel beschikbaar. Eigenlijk werd de situatie iedere dag slechter. Er kwamen overal bonnen voor, voor kleding, voor schoenen, voor hout om het huis te verwarmen, maar ook voor voedsel. Er waren gaarkeukens, maar de kwaliteit van het eten was onder de maat en soms was er he- lemaal geen aanbod. Dit bracht velen er toe om voedsel te gaan halen bij boeren op het platte- land, op de fiets, soms met een aanhanger er achter. Ze namen hun aardse bezittingen mee om met de boeren te kunnen onderhandelen. Dat kon echt van alles zijn, zoals tafelzilver en duur linnengoed, allemaal voor soms een kleine hoe- veelheid aardappelen. Als men pech had werden ze aan de grens van de stad aangehouden door Duitse soldaten die zonder scrupules alle voed- sel in beslag namen. Met als gevolg verlies van kostbaarheden en geen eten.” De familie Menger was enigszins bevoorrecht. Fokke vertelt dat hun familie uit Oldeberkoop wel eens de helpende hand toestak: “Ze stuurden vaak distributiebonnen die zij niet nodig hadden naar ons toe. En zo nu en dan arriveerde er ook een pakketje met voedsel uit Friesland. De post- bode die de pakketten bracht deelde ook mee, om te voorkomen, dat hij zo’n pakket zou achter- houden. Dat was een goede deal, ook voor hem. Achteroverdrukken zou immers betekenen, dat die waardevolle pakketjes niet meer zouden ko- men en dan had de postbode ook niets meer”. Het werd steeds kouder in huis. Fokke kan zich dat nog goed herinneren: “Er was geen voldoen- de hout beschikbaar om de huizen te verwarmen. Koffiekannen werden omgebouwd tot stoven. Daar gingen we dan met de hele familie omheen zitten. Het was echt behelpen geblazen. We had- den eigenlijk houtsnippers nodig, maar waar haal je die vandaan? Ten einde raad werden tus- sendeuren en stijlen van ramen opgeofferd. Al snel werd gekeken naar de bomen in de straat waarin we woonden. Het kappen van die bomen was natuurlijk niet toegestaan. Toch gebeurde het, midden in de nacht, want nood breekt wet- ten. De buren werkten daarbij eendrachtig sa- men. Eén van de bomen werd door de nauwe gang naar onze kleine achtertuin gesleept en daar in stukken gezaagd. Iedereen die aan deze illegale operatie had meegedaan kreeg een gelijk deel van de opbrengst”. - Red. S.t.H.

Fokke Menger woonde in Den Haag, maar hij ging als kind, ook al was het oorlogstijd, regelmatig op vakantie naar zijn familie in Oldeberkoop: “In het begin van de oorlog was het nog mogelijk om per trein naar Friesland af te reizen. In de eerste klas zaten de Duitse officieren en in de tweede de Duitse soldaten. De derde klas was gereserveerd voor de Nederlanders, ze zaten daar als haringen in een ton. Het was vaak een hele klus om binnen te komen. We duwden onze koffers door de ramen en persten onszelf vervolgens via de openstaande deuren naar binnen. Dit lukte helaas lang niet altijd, waarna we soms uren op de volgende trein moesten wachten?. Eén gebeurtenis is Fokke altijd bijgebleven: “We stonden te wachten op een perron. Er kwam een rijdende trein langs. Een Duitse officier hing uit het raam met een grote sigaar in zijn mond. Een man rende erlangs en trok de sigaar uit de mond van de officier. De verbijstering was van het gezicht van de officier af te lezen. Alle mensen op het perron lagen dubbel van het lachen”. Het was altijd weer afwachten hoeveel tijd de reis in beslag zou nemen. Het kwam regelmatig voor, dat de trein plotseling moest stoppen in verband met de dreiging van bombardementen door Engelse gevechtsvliegtuigen. Maar uiteindelijk bereikten ze vanzelf station Wolvega. Daar werden ze soms opgehaald door een auto van garage Kromkamp, maar het kwam ook voor, dat de familie klaarstond met fietsen. In Oldeberkoop was het volgens Fokke goed toeven: “Ik vond het elke keer weer gewel- dig om de vakanties door te brengen op de boerderij van mijn grootvader en te spelen met mijn nicht Romkje en mijn neef Klaas. Wij waren van dezelfde leeftijd en konden goed met elkaar opschieten. De onvermijdelijke terugkeer naar Den Haag maakte mij vaak weemoedig”. Op één van deze voor Fokke onvergetelijke vakanties kreeg Fokke een fiets op zijn verjaardag: “Waarom deze fiets nu juist in Oldeberkoop moest worden gekocht, kan ik me niet meer herinneren. Het kan goed zijn, dat ze in Den Haag niet meer verkrijgbaar waren. Maar misschien hadden mijn ouders ook het gevoel, dat de kwaliteit van de fietsen in hun geboortedorp beter was dan in hun woonplaats. Het maakt ook niet uit, ik kreeg er één en natuurlijk werd de fiets gekocht in de plaatse- lijke fietsenwinkel met houten blokken op de pedalen. Zo werd de fiets levensloopbestendig gemaakt. Als je langer werd, kwam er een kleiner blok en uiteindelijk werd het blok verwijderd. De methode om er voor te zorgen, dat het vervoermiddel lang mee kon. Terug in Den Haag heb ik van deze fiets nog lang heel veel plezier gehad”. De leefomstandigheden in Den Haag werden er inmiddels niet beter op en eind 1944 namen de ouders van Fokke een besluit: “Ze vertelden mij, dat het hen een goed idee leek om mij voor een langere periode onder te brengen bij mijn familie in Oldeberkoop. Het vooruitzicht van een lange vakantie trok mij wel aan, maar voor mijn ouders was het vast een hele stap. Zo lang zonder hun oudste zoon. Een troost voor hen was, dat ik in goede handen zou zijn en mijn broertje van drie bleef wel gewoon in Den Haag. Verder konden ze mijn voedselbonnen blijven gebruiken en dat gaf hen wat meer lucht”. In begin 1945 was het niet meer zo eenvoudig om naar Oldeberkoop te reizen. Er waren reisverboden naar het noorden van Nederland ingesteld en er werd op diverse plaatsen gecontroleerd. Kortom zijn trip naar Oldeberkoop was illegaal en dus spannend. Hierover volgende maand meer. - Red. S.t.H.

Zoals vorige maand al aangegeven, werden de leefomstandigheden in Den Haag er niet beter op. Rond de jaarwisseling van 1945 besloten de ouders van Fokke hem voor een langere periode onder te brengen bij zijn familie in Oldeberkoop. Fokke kan zich dat moment nog goed herinneren: “Zij vertelden het mij pas vlak van te voren, vast om het risico van uitlekken zo klein mogelijk te houden. Logisch, want het zou voor mij op die leeftijd ondoenlijk zijn geweest om mijn vrienden niet over dit aanstaande avontuur te vertellen. Later vertelde mijn moeder mij dat het besluit om mij te laten gaan erg moeilijk was geweest. Het was immers maar afwachten of wij elkaar ooit weer zouden zien. Extra vervelend, dat ik later hoorde, dat ik bij mijn vertrek aan het eind van de straat niet eens heb gezwaaid.” In begin 1945 was het niet meer zo eenvoudig om naar Oldeberkoop te reizen. Er waren reisverbo- den naar het noorden van Nederland ingesteld en er werd op diverse plaatsen gecontroleerd. Kortom de trip naar Oldeberkoop was illegaal en dus spannend. Fokke doet verslag: “Ik hoefde de reis niet alleen te maken. Kennissen van ons hadden een dochter van mijn leeftijd. Jopie zou ook bij familie van ons ondergebracht worden. Samen met haar vader fietsten wij naar Zoetermeer, waar wij wer- den opgewacht door de man die ons in een truck naar Friesland zou brengen. Toen hij doorkreeg, dat de fietsen ook mee moesten, zag ik dat hij daar niet zo blij mee was. We legden hem uit, dat wij bij aankomst in Wolvega de fietsen nodig hadden om in Oldeberkoop te kunnen komen. Daarna ging hij akkoord. Over de truck, geladen met lege kratten, was canvas gespannen om ons aan het zicht te onttrekken. Het was erg koud en er lag sneeuw. Met een paar dekens probeerden we ons tijdens de lange trip midden in de nacht warm te houden en te gaan slapen. Ik kan me niet herin- neren dat we iets te eten bij ons hadden. Rond 5.00 uur maakten we een sanitaire stop in de buiten- lucht. Ik weet nog goed, dat ik de sneeuw geel zag kleuren”. Inmiddels naderden wij de controlepost van de Duitsers, ingericht bij een overgang van de rivier de IJssel vlakbij Zwolle. De spanning steeg en Fokke vertelt welke instructies ze kregen van de chauffeur: “Ik wil er even op wijzen, dat lege kratten niet praten, dus houd je mond dicht!” We bereikten het checkpoint en de chauffeur moest stoppen. We hielden onze adem in. We hoorden dat de Duitsers allemaal vragen over de lading stelden en we waren dan ook erg bang, dat zij onder het canvas zouden gaan kijken. Gelukkig gebeurde dat niet. We haalden dan ook opgelucht adem toen we toestemming kregen om door te rijden”. De truck bereikte zonder problemen Wolvega. We bedankten uiteraard onze chauffeur en stapten op de fiets naar Oldeberkoop. Onverwacht ontstond er nog een hachelijk moment. Fokke daarover: “We werden aangehouden door Duitse soldaten. Zij wilden weten wie we waren en waar we naar toe gingen. De vader van Jopie legde uit, dat hij twee kinderen bij zich had, die last hadden van heimwee en terug wilden naar hun ouders. De Duitsers accepteerden deze verklaring en we moch- ten tot onze opluchting doorrijden. Een uur later werd ik hartelijk verwelkomd door mijn oom Jan en mijn tante Anna. - Red. S.t.H.

Na de vorige maand omschreven spannende nachtelijke reis vanuit Den Haag naar Oldeberkoop werd Fokke liefdevol ontvangen door zijn oom Jan en tante Anna: “Ineens stond er melk en brood voor mijn neus. Wat heerlijk! Ik herkende het amper na al het junkfood dat ik de laatste tijd had moeten eten in het westen van het land. Mij werd direct meegedeeld, dat ze mij als hun eigen kind zouden behandelen. Het voelde allemaal als een warme douche. Er werden mij door de plaatselijke klompenmaker klompen aangemeten. Het was een ervaring op zich om op klompen te moeten lopen, vooral als er sneeuw lag. Dan ontstonden er ballen onder het hout, die ik er met geen mogelijkheid af kon krijgen. Maar uiteindelijk went alles. Het Stellingwerfs dat gesproken werd op het schoolplein pikte ik snel op. We speelden daar vooral heel veel tikspelletjes. Ik herinner mij, dat er drie verschillende groepen in één klas zaten. Ik vond het leuk op school, maar mijn indruk was dat het niveau van het onderwijs lager was dan in de stad. Buiten school was voetbal een mooi tijdverdrijf, maar ik was ook regelmatig te vinden op de boerde- rij van Gerrit Akkerman. De knecht Lolke Welles leerde mij allemaal liedjes”. Soms hadden de kinderen zo maar een paar dagen vrij omdat er evacués waren aangekomen die on- derzocht moesten worden. Dat waren gezinnen met kinderen uit het zuiden van het land die in verband met de strijd die daar woedde tijdelijk ondergebracht werden bij gastgezinnen in het noorden, ook in Oldeberkoop. Die kinderen zaten ook gewoon op school. Fokke vertelt over een luchtaanval van de Engelsen: “De Duitsers hadden een truck geparkeerd in het centrum van het dorp Men ging er vanuit dat daar bombardementen achterwege zouden blijven. De bijbehorende trailer was te groot om in het centrum neer te zetten. Uiteindelijk besloot men om de trailer verdekt op te stellen onder een aantal bomen aan de westkant van het dorp. De schuilplaats werd echter toch ontdekt en de trailer werd door de Engelsen aan flarden geschoten met een grote ravage tot gevolg. Een andere beschieting heeft op mij nog een grotere indruk gemaakt. Op een keer liep ik door de weilanden naar huis, toen een Engelse piloot op een mij onbekend doelwit begon te schieten. Ik liet me direct op de grond vallen. De kogels sloegen rondom mij in de grond. Het liep gelukkig goed af, maar ik ben me wezenloos geschrokken”. De bevrijding kan Fokke zich nog heel goed herinneren: “Het was 12 april 1945. We hoorden ineens ongewone geluiden. We keken uit de ramen en zagen allemaal militaire voertuigen. Al snel had ie- dereen het door. Het waren de geallieerden. Alle kinderen stormden naar buiten. We zagen dat het allemaal Canadezen waren. Uit alle hoeken en gaten verzamelden zich Oldeberkopers en ontstond er een groot feest. De lokale ondernemer Jente Baas speelde op zijn accordeon. Iedereen liep achter hem aan en we zongen samen de door hem ingezette populaire Nederlandse liedjes. Er werd ook gedanst en iedereen schreeuwde het uit van blijdschap. De Canadezen streken neer op de Bult en de tanks werden geparkeerd bij Vredewoud. Al snel raakten we gewend aan de aanwezigheid van de bevrijders. We gingen regelmatig naar hen toe, omdat ze snoep en sigaretten uitdeelden. Een enkele keer moch- ten we met hen meerijden als ze op patrouille gingen. Dat was niet zonder gevaar, want de Duitsers waren weliswaar verslagen, maar nog niet allemaal verdwenen”. Op een morgen toen Fokke aan het vissen was in de Linde kwam zijn neef Klaas hem halen. Hij riep al van verre: “Kom, kom, je ouders en je broer zijn er”. Fokke pakte snel zijn spullen bij elkaar en rende naar het huis van zijn oom en tante. Voor Fokke was dit een onvergetelijke belevenis: “Ik zie mijn jongere broertje nog voor me in zijn lichtgroene jas en muts. En wat waren ze mager! Wat zullen ze mij dik gevonden hebben. Mijn moeder en mijn broertje bleven de hele zomer in Oldeberkoop. Mijn vader ging eerder naar Den Haag, want er moest tenslotte brood op de plank komen. Uiteindelijk gingen ook wij terug naar de grote stad. Dat was eerst weer heel erg wennen. Door mijn verblijf in Oldeberkoop was ik voor mijn gevoel een plattelandsjongen geworden”. - Red. S.t.H.